விடுபட்டுப் போகக் கூடாத விஷயங்களும் விட்டுக் கொடுக்கவே கூடாத விவகாரங்களும் – 04
விவாக விவாகரத்துச் சட்டம் : இறுதி நேரத்தில் தடம் புரண்ட அரசியல்வாதிகள்
ஒரே நாடு, ஒரே சட்டம் என்ற இனவாதக்கோஷம் எகிறி வீசும் தருணமொன்றில் முஸ்லிம் தனியார் சட்டத்தைப் பாதுகாத்து தேவையான திருத்தங்களுடன் முன்னோக்கிச் செல்வது ஒரு பெரிய சவால். முன்னாள் ஜனாதிபதி மஹிந்த ராஜபக் ஷ முஸ்லிம் அமைச்சர் ஒருவருடன் உரையாடிக் கொண்டிருந்தபோது, உங்கள் முஸ்லிம் சட்டத்தினை திருத்தங்களோடு பாராளுமன்றத்தில் நிறைவேற்றிக் கொள்ளுங்கள். எமது ஆட்சியில் என்ன வகையான அழுத்தங்கள் வரும் என்றோ சட்டத்திற்கு என்ன நடக்குமென்றோ எம்மால் உத்தரவாதமளிக்க முடியாது என்று கூறியுள்ளார். உஷாரடைந்த முஸ்லிம் அமைச்சரும் அந்தக் கூட்டத்தில் கலந்து கொண்டிருந்தார்.
நீதியமைச்சர் தலதா அதுகோரள ஒருவார காலமே இறுதி வரைபைத் தயாரிக்க வழங்கியிருப்பதாகவும் உடனடியாகக்கூடி இது குறித்து கலந்துரையாடவேண்டும் எனவும் முன்னாள் அமைச்சர் பௌஸியின் பௌத்தாலோக வாசஸ்தலத்தில் ஒரு கூட்டம் ஏற்பாடாகி இருந்தது. அதிலும் அதற்குப் பிந்திய கூட்டங்களிலும் கலந்து கொண்டவன் என்ற வகையிலும் கடந்த 10 ஆண்டுக்கு மேலாக முஸ்லிம் விவாக விவாகரத்துச் சட்டத்திருத்தம் குறித்து களத்தில் செயற்பட்டவன் என்ற வகையிலும் மிக முக்கிய தருணமொன்றில் சில முக்கிய அவதானங்களை இங்கு பதிவு செய்ய விளைகிறேன்.
முன்னாள் அமைச்சர் பௌஸியின் வாசஸ்தலத்தில் 29.07.2019 அன்று 3.30 மணியளவில் ஆரம்பித்த கூட்டம் இரவு 7.00 மணிக்கு நிறைவுற்றது. கருத்தொருமைப்பாட்டிற்கு வராத நிலுவையிலிருந்த விவகாரங்களே அங்கு கலந்துரையாடலுக்கு எடுத்துக்கொள்ளப்பட்டன. மூன்று தரப்பினர் அங்கு வருகை தந்திருந்தனர். ஒரு பக்கம் சில முஸ்லிம் அரசியல்வாதிகள் (அமைச்சர்களான ரவூப் ஹக்கீம், பைஸர் முஸ்தபா, ரிஷாத்) இன்னொரு பக்கம் அ.இ.ஜ. உலமா சபை பிரதிநிதிகள் சிலர், மூன்றாவது பக்கமாக உஸ்தாத் மன்ஸுர், ஷெய்க் அப்துர் ராஸிக் (நளீமி), ஷெய்க் அக்ரம் அப்துஸ் ஸமத், ஷெய்க் இம்தியாஸ், ஷெய்க் அபான் ஆகியோருடன் நானும் அமர்ந்திருந்தேன். கருத்துப்பகிர்வு இறுதியில் ஒரு விவாதம் போன்று மாறியது.
ஏற்கனவே முஸ்லிம் விவாக விவாகரத்துச் சட்டத்தில் வேண்டப்படும் சீர்திருத்தங்கள் தொடர்பில் முற்போக்கான மத்ஹப் எல்லைக்கு அப்பால் சிந்திக்கின்ற பல குழுக்கள் அ.இ.ஜ. உலமாவுடன் பல சந்திப்புக்களை நடத்தி தமது ஷரீஆ சார்ந்த நிலைப்பாடுகளைத் தெளிவுபடுத்தியபோதும் அவர்கள் அதனை ஏற்காத ஓர் இறுகிய நிலைப்பாட்டிலேயே இருந்தனர். எவ்வாறாயினும் 29.07.2019 சந்திப்பு சற்று வித்தியாசமானதாக இருந்தது. முஸ்லிம் சமூகப் பொதுவெளியில் முஸ்லிம் தனியார் சட்டம் குறிப்பாக விவாக, விவாகரத்துச் சட்டம் தொடர்பில் ஒரு மங்கலான பார்வையே உள்ளது. பாரம்பரிய தரீக்காவாதிகள், தப்லீக் இயக்க சிந்தனை சார்பானவர்கள் மற்றும் பழமைவாதிகள் விவாக, விவாகரத்துச் சட்டம் குறித்தும் அதில் வேண்டப்படும் சீர்திருத்தங்கள் குறித்தும் கடந்த 10 ஆண்டுகளாக காட்டிவந்த பூச்சாண்டியே இதற்குப் பிரதான காரணமாகும். குறிப்பாக அ.இ.ஜ உலமா சபை சார்ந்தவர்கள் மாற்றத்தையும் திருத்தங்களையும் குறித்து எழுப்பிய புரளிகள் பொதுவெளியில் ஒரு கறுப்புப் பூதத்தையே காட்டி வந்தது. துரதிஷ்டமாக இதே நிலையைத் தக்கவைத்துக்கொள்வதில் முல்லாக்கள் பெருவெற்றியடைந்து விட்டனர்.
இன்னொரு கசப்பான உண்மை என்னவெனில், முஸ்லிம் சமூக விவகாரங்களுக்கு தீர்வு தேடித்தரும் முஸ்லிம் அரசியல் தலைவர்களுக்கோ தானைத் தளபதிகளுக்கோ தனியார் சட்டம் குறித்து அடியும் தெரியாது நுனியும் தெரியாது. கண்ணைக் கட்டி காட்டில் விடப்பட்டவர்கள் போலவே அவர்களுக்கு இந்த விவகாரம். இதற்கு நல்ல உதாரணம். ரவூப் ஹக்கீம் குருவிகொடுவ ஹாதியா வளாகத்தில் பட்டமளிப்பு விழாவில் முஸ்லிம் பெண்ணின் திருமண வயது குறித்து பேசி திருத்தங்களை ஆதரித்து நின்றபோது சம்மாந்துறை அப்துல் மஜீத் மண்டபத்தில் கல்முனை எம்.பி.ஹரீஸ் அமெரிக்காவிடமிருந்து பணம் பெறும் பெண்ணிலைவாதிகள் ஷரீஆவை மாற்ற முயற்சிக்கிறார்கள் எனப் பொறி கிளப்பியபோது முன்னால் உட்கார்ந்திருந்த எனக்கு சிரிப்பாக வந்தது.
முஸ்லிம் காங்கிரஸ் எம்.பிக்களுக்கு மட்டுமல்ல, ரிஷாதின் கட்சிக்கோ ரிஷாதுக்கோ முஸ்லிம் தனியார் சட்டம் குறித்தோ வேண்டப்படும் திருத்தங்கள் குறித்தோ எந்த அக்கறையும் இல்லை. அவர்களும் அரசியல் பிழைப்பு வாதத்திற்கு இதுபோன்ற விவகாரங்கள் அவசியமானவை. இதனால் அவர்கள் சலீம் மர்ஸூபின் அறிக்கையைப் படிக்க வேண்டிய அவசியமில்லை. இது ஆச்சரியத்துக்குரியதுமல்ல. சாதாரண பாமர மக்கள் போல அடி நுனி தெரியாமல் உளறும் சில அரசியல்வாதிகள் எப்படிப் போனாலும் இன்று முஸ்லிம் விவாக விவாகரத்துச்சட்டத்தை அரசியலாக்கும் நிலைக்கு நமது தானைத்தளபதிகளும் தனித்துவத் தலைவர்களும் வந்திருப்பதுதான் மிக ஆபத்தானது. தேர்தல் ஒன்று நெருங்கி வருவது இதற்கான உடனடிக் காரணமாக இருந்தாலும் தாம் நினைத்துக்கொண்டிருப்பது ஒரு வரலாற்றுத்தவறு என்பதை அவர்கள் உணர வாய்ப்பில்லை.
29.07.2019 அன்று பெண்களை காதிகளாக நியமித்தல், திருமண வயது, திருமணப்பதிவு என்பனவே விவாதிக்கப்பட்டன. உஸ்தாத் எம்.ஏ.எம்.மன்ஸூர் இதுகுறித்து பழையகால சட்ட அறிஞர்கள் மற்றும் நவீன காலகட்ட அறிஞர்களின் நிலைப்பாடுகளை விளக்கினார். 2018 முழுவதும் நிதியரசர் ஸலீம் மர்ஸூபின் அறிக்கை மற்றும் பாயிஸ் முஸ்தபா அணியினர் முன்வைத்த மாற்று யோசனைகள் இரண்டையும் சிரேஷ்ட நளீமிகள் மற்றும் சட்டத்தரணிகள் ஆழமாக ஆராய்ந்து தயாரித்த ஆவணத்தின் பின்னணியிலேயே எமது தரப்பு கருத்துக்களை முன்வைத்தது. அ.இ.ஜ. உலமாவும் தமது பக்க வாதங்களை முன்வைத்தது. அரசியல்வாதிகள் அதனை செவியேற்றுக் கொண்டிருந்தனர். அவர்கள் தரப்பிலிருந்தும் சில கருத்துக்களை முன்வைத்து அ.இ.ஜ. உலமாசபையுடன் கடுமையாக விவாதித்தனர்.
குறிப்பாக அமைச்சர் பைஸர் முஸ்தபா ஒரு சட்டத்தரணியாக நின்று சில தர்க்கங்களை முன்வைத்தார். ஜம்இய்யத்துல் உலமா சபையினரை வாதித்து வழிப்படுத்த முனைந்தார். 36 முஸ்லிம் நாடுகளில் பெண்கள் நீதிபதிகளாக உள்ளனர் என்றும் உலகின் மிகப்பெரிய முஸ்லிம் நாடான இந்தோனேசியாவில் 1961 ஆம் ஆண்டிலேயே முதல் முஸ்லிம் பெண் நீதிபதியாக நியமிக்கப்பட்டார் என்றும் அழுத்தமாகத் தெரிவித்த அமைச்சர் ஹக்கீம், பால்நிலைப் பாகுபாட்டை (Gender Discrimination) சட்டம் ஏற்காது என்றும் இத்தகைய விவகாரங்களை முன்னெடுப்பதில் பாராளுமன்றில் தமக்கு சவாலுள்ளது எனவும் கூறினார். கலந்துரையாடலின் தொடக்கத்திலேயே ஷெய்க் அபான் இது குறித்து நாம் ஷரீஆவிலும் பிக்ஹிலும் ஆராய்ந்த விடயங்களை அங்கு ஆழமாக முன்வைத்திருந்தார்.
ஷரீஆவுக்கும், பிக்ஹுக்கும், காணூனுக்கும் இடையிலான வேறுபாடுகளை பாரம்பரிய மத்ரஸாக்களில் குறிப்பிட்ட ஒரு மத்ஹபிற்குள் முடங்கிக்கொண்டு ஓதிய ஒரு ஆலிமுக்கு புரிந்துகொள்வது கஷ்டமாகினும் இத்தகைய அரசியல்வாதிகளால் அவற்றை இலகுவாகப் புரிந்துகொள்ள முடியுமாக இருந்ததை தெளிவாக அவதானிக்கக் கூடியதாக இருந்தது. தனியார் சட்டத்தில் குறிப்பாக விவாக விவாகரத்துச்சட்டத்தில் கோரப்படும் திருத்தங்களும் மாற்றங்களுக்கும் ஷரீஆவை மாற்றுவதாகப் புரளி கிளப்பும் ஜம்இய்யத்துல் உலமாவை சேர்ந்தவர்கள் ஷாபி மத்ஹபின்படி ஒரு பெண் காதியாக நியமிக்கப்பட முடியாது என்பதில் மிக உறுதியாக இருந்தனர்.
மார்க்கத்தில் ஒருவர் ஒரு விடயத்தை ஹராம் (தடுக்கப்பட்டது) என்றோ அல்லது வாஜிப் என்றோ தீர்ப்பளிப்பதாயின் அதற்கு ஷரீஆவிலிருந்து நேரடியானதும் தெட்டத்தெளிவானதுமான சட்டவாக்கத்தைக் காண்பிக்க வேண்டும். ஷரீஆ என்பது அல்குர்ஆனையும் சுன்னாவையுமே குறிக்கின்றது. இவ்விரு மூலாதாரங்களையும் குறித்த சட்ட அறிஞர்களின் புரிதலே பிக்ஹு எனப்படுகின்றது. பெண் நீதிபதியாக வருவதைத் தடுக்கும் எந்தவொரு சட்டவசனமும் குர்ஆனிலோ சுன்னாவிலோ இல்லை என்பதனால் பெண்களை நீதிபதியாக நியமிக்கலாம் என இமாம் இப்னு ஹஸ்ம் கூறுகிறார். இதே கருத்தை இமாம் மாவர்தி, இமாம் அபூ ஹனீபா, இமாம் ஜரீர் அத்தபரி போன்ற பழைய சட்ட அறிஞர்கள் முன்வைத்துள்ளனர். நவீனகால சட்ட அறிஞர்களில் பெரும்பான்மையானோரும் இதே கருத்தையே கொண்டுள்ளனர்.
இதனால்தான் ஷாபி மத்ஹபைப் பின்பற்றும் இஸ்லாமிய உலகின் மிகப்பெரிய நாடான இந்தோனேசியாவில் 1961 லேயே பெண்ணை நீதிபதியாக நியமித்தனர். 36 முஸ்லிம் பெரும்பான்மை நாடுகளில் பெண்கள் சிவில் மற்றும் ஷரீஆ நீதிமன்றங்களில் நீதிபதிகளாகப் பதவி வகிக்கின்றனர். அங்கெல்லாம் இஸ்லாமிய அறிவுத்துறை சார்ந்தோரும் உலமாக்களும் உள்ளனர். அவர்கள் அதனை ஆட்சேபிக்கவில்லை. இலங்கையில் இன்னும் சில மாதங்களில் சிவில் நீதிமன்றில் முஸ்லிம் பெண்ணொருவர் நீதிபதியாக நியமனம் பெறப்போகின்றார். ஏற்கனவே மைமூனா என்பவர் நீதிபதியாகப் பதவி வகித்து ஓய்வு பெற்றுள்ளார். ஷரீஆ பெண் நீதிபதியை அங்கீகரிக்கும் நிலையில் ஒரு மத்ஹபின் கருத்தை முன்னிறுத்தி சிலர் அதற்குக் குறுக்கே நிற்பதை அரசியல்வாதிகள் தெட்டத்தெளிவாக அன்றைய கலந்துரையாடலின்போது புரிந்து கொண்டார்கள். அது அந்தக் கூட்டத்தில் நன்கு தெளிவானது. கூட்டம் முடிந்து சென்றபோது தனது வாகனத்தில் ஏறி அமர்வதற்கு முன்னர் முன்னாள் அமைச்சர் பைஸர் முஸ்தபா ‘Women Judges are must’ என்று சத்தமாக சொல்லிக்கொண்டே ஏனைய அரசியல்வாதிகளை நெருங்கிச் சென்றார். தனது தந்தையின் நிலைப்பாடு வேறாக இருப்பினும் தனது நிலைப்பாடு இதுதான் என்றார். அங்கு நின்றுகொண்டிருந்த ரிஷாத் பதியுதீனிடம் கிண்டலாக முன்னர் இவர் அ.இ.ஜ. உலமாசபையின் பக்கம் நின்றவர். இப்போது இந்தப்பக்கம் தான் என்றும் கூறிக்கொண்டார். பின்னர் நான் பைஸரை அணுகி ‘Islam is much more wider than shafi mazhab’ என்றேன். அவர் சிரித்துக்கொண்டே அவரது வாகனத்தில் ஏறினார்.
அலி ஸாஹிர் மௌலானா, நஸீர், பைசல் காஸிம் ஆகியோரும் அங்கு உட்கார்வதும் வெளியே சென்று வருவதுமாகவும் இருந்தனர். அமைச்சர் ரிஷாத் பட்டும் படாததுமாகவே தனது அபிப்பிராயங்களைத் தெரிவித்துக்கொண்டிருந்தார். அவர் மறைமுகமாக விவாக விவாகரத்துச்சட்ட திருத்தத்திற்கு ஆதரவில்லாதவர் போன்றே தோன்றினார். எவ்வாறாயினும் அன்றைய கலந்துரையாடல் மூலம் அரசியல்வாதிகளுக்கு தனியார் சட்டம் குறித்து நிலவும் சர்ச்சைக்குரிய அல்லது கருத்து வேறுபாட்டிற்குரிய பகுதிகள் குறித்து ஒரு தெளிவு நிச்சயம் கிடைக்கப் பெற்றிருக்கும் என்ற நம்பிக்கையோடு நாம் திரும்பினோம்.
அடுத்த நாள் 30 ஆம் திகதியும் அவசரமாக கூடுவதற்கான ஓர் அழைப்பு வந்தது.
வாய்ப்புக்கேடாக எங்களில் எவருக்கும் அதில் கலந்து கொள்ளத் தோதிருக்கவில்லை. ஆனால் அ.இ.ஜ.உ. அங்கத்தவர்கள் பலர் தனியே அரசியல்வாதிகளை சந்தித்து தமது மாற்றமுடியாத நிலைப்பாடுகளுக்கான நியாயங்களை முன்னிறுத்தி அவற்றை ஒரு 04 பக்க வரைபாகவும் அமைத்துக்கொண்டனர் என்பது எமக்கு ஆகஸ்ட் இரண்டாம் திகதி இரவு பௌஸி ஹாஜியாரின் வீட்டில் நடந்த கூட்டத்திலேயே தெரியவந்தது. அன்றிரவு 9.30 மணிக்கு தொடங்கிய கூட்டம் நள்ளிரவு12.00 மணிக்கு முடிந்தது. அ.இ.ஜ.உலமா சபையைச் சேர்ந்த யாரும் சமுகம் தரவில்லை. எமக்கு மட்டுமே அழைப்பு எனக் கூறப்பட்டது. இந்தக் கூட்டம் சற்று வித்தியாசமாகவே இருந்தது.
எமக்கு பெரிதாக கருத்துச் சொல்வதற்கு வாய்ப்பிருக்கவில்லை. அங்கு வந்திருந்த சில பெண்களும் அரசியல்வாதிகளுமே அதிக நேரம் ஆங்கிலத்தில் அளவளாவினார்கள். பின்னர் 30 ஆம் திகதி அ.இ.ஜ. உலமாவுடன் கலந்துரையாடியதை அடுத்து தயாரிக்கப்பட்ட 04 பக்க திருத்தங்களை நாங்கள் ஏற்றுக்கொள்கிறோமா என்பதை சரி பார்ப்பது போல கருத்துக் கேட்கப்பட்டது. ஏதோ ஒருவகையில் பொது உடன்பாடு ஒன்றுக்கு வர வேண்டியுள்ளது என்று அமைச்சர் ஹக்கீம் தெரிவித்தார். 29 ஆம் திகதி எங்கள் சந்திப்புக்கும் இரண்டாம் திகதி ஆகஸ்ட் மாத சந்திப்புக்கும் இடையில் பெருத்த மாற்றம் தெரிந்தது.
அதாவது, அரசியல்வாதிகள் அ.இ.ஜ. உலமாவைப் பகைத்துக்கொண்டு ஸலீம் மர்ஸூபின் திருத்தங்களை முன்னெடுத்தால் அது எதிர்வரும் தேர்தலில் தமது வாக்குகளைப் பாதிக்கும் என்பதைத் தெளிவாகப் புரிந்து கொண்டே தீர்மானங்களை எடுத்திருந்தமை பளிச்செனத் தெரிந்தது. ஒரு பாராளுமன்ற உறுப்பினர் கூட்ட முடிவில் இக்கருத்தை வெளிப்படையாகவே ஏனைய அரசியல்வாதிகளிடம் முன்வைத்ததை என்னால் கேட்க முடிந்தது. இந்தக் கூட்டங்களில் நடந்ததையெல்லாம் இங்கே நான் முழுமையாகப் பதிவு செய்யவில்லை. இருந்தபோதும் ஒருசில விடயங்களை சுட்டிக் காட்டியமைக்குக் காரணம் உண்டு.
முஸ்லிம் விவாக விவாகரத்துச் சட்டத்தில் சீர்திருத்தங்களும் மாற்றங்களும் வேண்டும் என்ற குரல் கடந்த கால் நூற்றாண்டுக்கு மேலாக ஒலிக்கின்றது. இதற்கான முதல் நியாயம், இருக்கும் 1951 இன் சட்டத்திலுள்ள கோளாறுகளும் குறைபாடுகளும் அதனால் விளையும் தீமைகளுமே என்பது பல கள ஆய்வுகள் மூலம் நிரூபணமாகியுள்ளது. நீதியை முழுமையாகச் செலுத்த முடியாத நிலை உள்ளது. பெண்கள் மட்டுமன்றி ஆண்களும் அதனால் பாதிக்கப்படுகின்றனர். சட்டங்கள் என்பது காலம், சூழல், இடம் மற்றும் பிரச்சினைகளின் வடிவங்களால் மாற்றமடையக் கூடியது. 300 ஆண்டுகளுக்கு முன்னர் இந்தோனேசியாவின் பத்தேவியாவில் இருந்து கொண்டுவரப்பட்ட முஸ்லிம் தனியார் சட்டம் நூறு வீதம் ஷரீஆவின் அடிப்படையிலானதல்ல. ஷரீஆவைத் தழுவியது. பிக்ஹினை அடியொற்றியது. பிக்ஹு என்பது தேவையானபோது சமூக நலன்களை அடியொற்றி மாற்றங்களை உள்வாங்கக்கூடியது. இந்நிலையில் ஒரு குறிப்பிட்ட மத்ஹபின் கருத்துகளுக்கு புறம்பானது என்ற ஒரே காரணத்துக்காகவும் சமூகத்தில் தாம் கொண்டுள்ள பிடியைத் தளர விடக்கூடாது என்பதற்காகவும் சில பாரம்பரிய ஆலிம்கள் சீர்திருத்தத்திற்கு குறுக்கே நிற்பதை எமது அரசியல்வாதிகள் ஆமோதித்து ஏற்றுக்கொள்வதானது மிகப் பாரிய வரலாற்றுத் தவறாகும்.
குறிப்பிட்ட ஓர் இயக்க சிந்தனையே முழு இலங்கை முஸ்லிம்களையும் ஆள வேண்டுமென்ற அகங்காரத்துடன் செயற்படும். அ.இ.ஜ. உலமா சபை கடந்த வாரம் தெஹிவளைப் பள்ளியில் கூட்டிய உரிமை மாநாட்டிலும் இதே அரசியல்வாதிகள் கலந்து கொண்டிருந்தனர். அதில் சிலர் தொப்பியணிந்து கொண்டு காட்சியளித்தமை கொஞ்சம் odd ஆக இருந்தது. நிகாப் அணியும் உரிமை. மத உரிமை விவகாரம் என்றும் அது மார்க்கத்துக்குள் உள்ள விவகாரம் என்றும் நிகாபுக்கான உரிமை மாநாடு நடத்தப்பட்டது.
நிகாப் தொடர்ந்தும் அமுலில் இருக்க வேண்டும் என்பதே எமது நிலைப்பாடென அமைச்சர் றவூப் ஹக்கீம் அங்கு கருத்து வெளியிட்டு உரிமை போராட்டத்தின் குரலாக ஒலித்துள்ளார். இன்று முஸ்லிம் சமூகம் தனது இருப்புக்கான போராட்டத்தில் எத்தனையோ விதமான நெருக்கடிகளையும் அடிப்படை உரிமை மீறல்களையும் எதிர்கொண்டுள்ள நிலையில் நிகாப் அணிவதற்குப் போராடுவதுதான் முஸ்லிம் சமூகத்தின் அடிப்படைப் பிரச்சினையா என்பதை அரசியல்வாதிகள் சீர்தூக்கிப் பார்க்கவேண்டும்.
தேர்தலைக் குறிவைத்து அடிப்படைப் பிரச்சினைகளுக்குத் தீர்வுகாணத் திராணியில்லாத இத்தகைய தலைவர்கள் பம்மாத்துக் காட்டி சமூகத்தை ஏய்த்துப் பிழைக்கின்றனர். முஸ்லிம் தனியார் சட்ட விவகாரத்திலும் இதுதான் நடந்துள்ளது.
முஸ்லிம் சமூகத்தில் மாற்றுக்கருத்துக்கு கொஞ்சமும் இடமில்லை. ஒருவகை கருத்தியல் வன்முறையும், இயக்க வெறியும், மத்ஹப் வெறியுமே கோலோச்சுகின்றது. இதையே முஸ்லிம் விவாக விவாகரத்துச் சட்டத்திருத்த முயற்சிகளிலும் தெளிவாகக் காண்கிறோம்.
முஸ்லிம் சமூகத்தின் சிந்தனை தேக்கத்தினதும் செயல் முடக்கத்தினதும் இந்த அறிகுறிகள் நிகழக்கூடாது என்பதே எமது அவாவாகும். மாற்றுக்கருத்தை மதிக்கும் மனோபாவத்தை எமது சமூகத்தில் வளர்க்க வேண்டியுள்ளது. அதேபோன்று மார்க்கத்தின் பரப்பெல்லை மிகவும் விரிவானது என்பதையும் பொதுவெளியில் விவாதிக்க வேண்டியுள்ளது. எது எவ்வாறாயினும் இன்றையகால கருத்து வன்முறைகள் மிகவும் ஆபத்தானது என்பதை முஸ்லிம் சிவில் சமூகம் புரிந்து கொள்வது அவசியமாகும்.
vidivelli